NHNN cho biết, các hệ thống thanh toán đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội hiện đại, là cơ sở hạ tầng của thị trường tài chính đóng vai trò kênh hiệu quả để truyền tải và thực thi chính sách tiền tệ, đồng thời là cơ sở hạ tầng để thực hiện các giao dịch thanh toán, tài chính. Trong đó, các hệ thống thanh toán quan trọng là bộ phận cốt lõi của thị trường tài chính mà các tổ chức vận hành, các thành viên tham gia có trách nhiệm thực hiện các biện pháp để đảm bảo hệ thống thanh toán hoạt động thông suốt, an toàn; việc một hệ thống thanh toán quan trọng không hoạt động thông suốt, ổn định (như sự kiện thành viên không thể chi trả các nghĩa vụ thanh toán đến hạn trong một hệ thống thanh toán quan trọng) có khả năng lan truyền rủi ro hệ thống tới toàn bộ thị trường tài chính.
Do đó, hoạt động giám sát của NHNN để kịp thời đưa ra các cảnh báo, khuyến nghị nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả của các hệ thống thanh toán quan trọng rất cần thiết cho sự ổn định chung của toàn thị trường tài chính.
Bên cạnh đó, trong thời gian vừa qua, tại Việt Nam chứng kiến sự tham gia mạnh mẽ của các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán vào quy trình cung ứng dịch vụ thanh toán cũng góp phần tạo sự đa dạng, thuận tiện của các dịch vụ cung ứng cho khách hàng. Các hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phục vụ khách hàng sử dụng dịch vụ cuối cùng tuy không tạo ra rủi ro hệ thống tới toàn bộ thị trường tài chính nhưng cũng đặt ra những vấn đề về an toàn, an ninh trong lĩnh vực thanh toán.
Trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao diễn biến phức tạp đã đặt ra thách thức mới trong vấn đề tăng cường lòng tin của công chúng đối với dịch vụ, đảm bảo việc sử dụng dịch vụ an toàn, không bị lợi dụng cho các mục đích bất hợp pháp; bảo vệ người tiêu dùng… Các rủi ro này khi phát sinh rất dễ tác động đến dư luận, ảnh hưởng đến sự tin cậy của công chúng vào hệ thống ngân hàng. Điều này đòi hỏi các cơ quan quản lý cần thực hiện giám sát hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán nhằm góp phần đảm bảo tính tuân thủ trong cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, góp phần đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán, bảo vệ người tiêu dùng.
Giám sát các hệ thống thanh toán quan trọng
Dự thảo Thông tư quy định về hoạt động giám sát các hệ thống thanh toán quan trọng, hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán của tổ chức được NHNN cấp Giấy phép hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán (tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán).
Nội dung giám sát các hệ thống thanh toán quan trọng:
Tình hình hoạt động của hệ thống thanh toán quan trọng, bao gồm thông tin về thời gian hoạt động, tình hình thành viên tham gia, tình hình giao dịch qua hệ thống.
Hoạt động quản trị rủi ro của hệ thống thanh toán quan trọng.
Việc tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến quản lý, vận hành hệ thống thanh toán quan trọng.
Những thay đổi trong hoạt động của hệ thống thanh toán quan trọng, bao gồm những thay đổi về quy trình nghiệp vụ, quy chế thành viên của hệ thống.
Trường hợp Đơn vị giám sát phát hiện các vấn đề rủi ro tiềm ẩn có nguy cơ ảnh hưởng đến hoạt động an toàn, an ninh của hệ thống thanh toán quan trọng hoặc dẫn đến việc các tổ chức vận hành không tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan đến hệ thống thanh toán quan trọng, Đơn vị giám sát báo cáo, đề xuất Thống đốc NHNN có văn bản cảnh báo, khuyến nghị đối với tổ chức vận hành.
